30 सप्टेंबर 1962 वर्सा, कोंकणी भाशा मंडळ गोंय हे संस्थेची कायदेशीर स्थापना जाली.
समेस्त कोंकणी लोकांचो भाशीक, साहित्यीक आनी सांस्कृतीक एकवट आनी उदरगत घडोवचे हेतून भाशा मंडळाच्यो कार्यावळी आंखल्यो, आनी कांय वर्सा भितर एक पकदस्त संस्था म्हूण नामना मेळयली, लोकमानसांत सुवात जोडली.
फिरंगी राजवटीच्या गुलामपणाक लागून सुस्त जाल्या समाजाक, अस्मितायेची तांक पटोवन दिली. समाजीक लागणूक मानपी, निस्वार्थी, उजू चलणुकेच्या कार्यकर्त्यांची एक पलटण तयार केली. परिशदो, संमेलनां, शिबीरां, साहित्यीक सर्ती, शिक्षणीक प्रसार, कोंकणी शाळा, पाठ्यपुस्तकां आनी साहित्य निर्मणी, बी बुन्यादीचो वावर सुरू केलो.
“कोंकणी भास म्हजीं मांय भास, आनी हांव तिका आठवें वळेरेंत पावयतलो...” असो सोपूत घेवन, भाशा मंडळाचे जायते जाण वांगडी जाले. पंचवीस वर्सां आदीं कोंकणी भाशेक राजाश्रय नासलो. हेडांगी, बोली म्हूण हिणसायतालें. कोंकणीवादी म्हळ्यार फातर शेंवटिताले. भौशीक सभानी कोंकणी उलोवंक लजताले. देवनागरीतल्यान कोंकणी वाचूंक अनमनताले. साहित्य साप्प उणें आसलें. कोंकणीतल्यान शिकल्यार भुरग्यांचो फुडार इबाडटलो म्हूण हड्ड्यार हात मारूंन सांगताले. थंय एक नवल घडलें.
कोंकणी भाशा मंडळाच्या सत्तेखाला गोंयचो भौस एकठांय आयलो. महाराष्ट्र, कर्नाटक, केरळांतल्या कोंकणी भक्तांचो पालव मेळ्ळो. नव निर्मणेचो मुरलेलो झरो मेकळो जालो. कसदार साहित्य चंवरूंक लागलें. 1975 वर्सा कोंकणीक साहित्य अकादमीची मान्यताय मेळ्ळी. 4 फेब्रुवारी 1987 वर्सा कोंकणी गोंयची राजभास जाली. 30 मे 1987 गोंय भारताचें पंचविसावें घटक राज्य जालें. खेरीज, कोंकणी अकादमी, राजभास विभाग, राजभास कायदो, प्रादेशीक भाशेंतल्यान शाळा आयल्यो. मुळावें धरून पदवी मेरेनचें शिक्षण दिवपी साधनांची निर्मिती जावंक लागली. विद्यापिठांत कोंकणी विभाग सुरु जालों.
20 ऑगस्ट 1992 वर्सा, कोंकणी भारतीय घटनेच्या आठव्या परिशिश्टांत मानाची सुवात जोडूंक पावली.
कोंकणी भाशा मंडळान सुरवेकच थारयल्ल्याप्रमाण मुळाव्या सादनांची उदिश्टां एक एक करून जोडली. बुन्यादीचो वावर बरोच जालो. आतां फुडलो वावर, बांदावळ (सुपर स्ट्रक्चर) उबारपाचो. आयच्या युगांत एक संस्था तीस चाळीस वर्सां भीतर केदी क्रांती करूंक शकता हाची ही जिती जागती देख.
मंडळाच्या दर एका वांगड्यान आनी हेर कोंकणी भक्तांनी कोंकणी मायेखातीर मानाचे तुरे जोडूंक वावर केला. गोंय , गोंयकार आनी कोंकणी मनीस हांचे उदरगतीखातीर वेगवेगळ्यो चळवळी केल्यो. कोंकणी भाशेच्या अस्तित्वाची चळवळ, कोंकणी साहित्याची चळवळ, कोंकणी नाटकांची चळवळ, कोंकणी राजभाशेची चळवळ, कोंकणी मनशाक जागो दवरपाची आनी जागो करपाची चळवळ, गोंयकारांच्या एकवटाची चळवळ, अशो कितल्योश्योच चळवळी. कांय चळवळी संघर्शाच्यो दिसल्यो तरी सगल्यो चळवळी कोंकणीखातीर विधायकच आसल्यो. ह्या सगल्यांनी मंडळाक कुशळ आपवावुरपी दिले. एका वटच्यान विरोधकांकडेन झुजत आसतना, भाशेचे उदरगतीच्या वावराक तांणी माथें मारलें. आपल्या खांद्यार जैताचे तरंग खेळयत, सगळ्या सांगाता कोंकणी आठव्या परिशिश्टांत पावोवन झुजाचें पर्व पुराय केलें.